Aslıye hukuk mahkemelerini çok meşgul eden olaylardan birisidir. Ailevi durumdaki değişiklik zaten soyadı değiştirir.Bir kişi evlate edinince de değişir. Buradaki kasıt bu değildir .Kişinin bir adı var ya da soyadı ve bunu değiştirmek istiyor.Ad ve soyad yazımında yanlışlık yapılmışsa 39.maddeye göre bunun değişimi mümkün.

Madde 39.- Mahkeme kararı olmadıkça, kişisel durum sicilinin hiçbir kaydında düzeltme yapılamaz.

            Ancak geçici bir hükmümüz var.Buna Nüfus Hizmetleri kanununda istisna getirildi. Madde 8'de denildi ki : Kişinin iki yıl içinde yerleşim yerinde bulunan nüfus müdürlüğüne yazılı olarak başvurması kaydıyla soyadı kanununun üçüncü maddesine aykırı soyadları ile yazın ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan ad ve soyadları mahkeme kararı almaksızın il veya ilçe idare kurulunun vereceği kararla bir defaya mahsus olmak üzere değiştirilebilir .İl ve ilçe idare kurullarının vereceği karar kesindir.Soyadı değiştirilen erkek ise kendisiyle birlikte varsa karısının ve müracaat tarihnde ergin olmayan çocuklarının da soyadları düzeltilir Soyadı değiştirilen kadın ise kendisi ile birlikte ergin olmayan evlilik dışı çocukları var ise onların da soyadı düzeltilir.Bu 3 Kasım 2017 tarihinde yürürlülüğe girdi.

            Bir adın değiştirilmesi mümkün ancak iptali söz konusu olamaz.Ancak kural da adın değiştirilmezliğidir.Ancak çeşitli haklı sebeplerle adın değiştirilmesini hakimden talep edebilirsin.Sadece ve sadece hakimden talep edilir ve bu haklı sebebi sadece hakim tayin eder.Örneğin nüfustaki adı farklı olup da aile içinde çok farklı bir isime de sahip olabilir.Bu durumda ad değiştirilebilir.Bir ismi mesela gülünçse bu da haklı bir sebep olarak görülür.Bazen de insanlar din veya vatandaşlık değiştiriyor dolayısıyla yeni dini ve vatandaşlığına uygun isim kullanmak istiyor. Bu da haklı bir sebep olarak görülüyor. İsim değişikliği kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır ve sadece kendi ad soyadının değişikliği talep edilebilir.

Madde 27.- Adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hakimden istenebilir.

Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve ilan olunur.

Ad değişmekle kişisel durum değişmez.

Adın değiştirilmesinden zarar gören kimse, bunu öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde değiştirme kararının kaldırılmasını dava edebilir.

            Bunun usulu ise , mahkemede dava açılması gerekir.Bu dava kişinin yerleşi yerinin bulunduğu yerdeki aslıye hukuk mahkemesinde açılır. Örneğin kişinin yerleşim yeri Bursa yahut Erzurum ise dava buradaki mahkemede görülecektir.Ayrıca bu dava çekişmesiz bir yargı işidir. Pasif husumet vardır burada .Burada ilgili kişi baba değil ismi koyan ilgilidir.Genelde bizde ismi koyan baba olduğu için ilgili de o gözüküyor ve toplumumuzda utanmayacak mısın babana dava açmaya gibi bir algı oluşmuş durumda.Ancak baba burada aktif değil pasif husumet altındadır.B-Yine bu davaya mutlaka nüfus müdürü veya onun yetki devri yoluyla görevlendirileceği nüfus memuru huzurunda görülür ver karara bağlanır .Yani nüfus da bu tür davaları takip eder.Hatta verilen kararları nüfus müdürleri ilk derece mahkemesi kararını istinafa veya yargı aşamasına taşıyabilir.Bu yetkiye de haizdir. Yargıtay der ki , ergin olmayan kişi ad değiştirme davası açamaz.Ancak bu hiç isabetli değildir.Bu kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır ve dolayısıyla ayırt etme gücüne sahip olan kişi yasal temsilcinin izni dahi olmaksızın hocamızın kanaatince bu davayı açabilir.Ancak ayırt etme gücüne sahip olmayan bir kişi için zorunlu bir sebep varsa bu durumda yasal temsilcisi onun adına da bu davayı açabilmelidir.Nihayetinde , mahkeme adın değişmesine karar verirse bunu kayıt ve ilan eder.Ayrıca Nüfus Hizmetleri Kanununda bu kayıt davasının bir kere açılacağına dair hüküm vardır.Anayasa .mahkemesi de bu kararı iptal etti.

İTİRAZ

Madde 27/f4 Adın değiştirilmesinden zarar gören kimse, bunu öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde değiştirme kararının kaldırılmasını dava edebilir.

Mesela iki kişi arasında ilşki varmış gibi izlenim doğuyorsa .Kadın kocasından boşandı soyadı değişti çocuk annenin velayetine verildi.Kadın burada çok zorluk yaşar . Kadın bu durumda çocuğun kendi soyadını alması için mahkeme açabilir .Yargıtay bunları komple reddediyordu.Haklı nedeni ise velayet hakkının anneye böyle bir hak vermeyeceğidir.Ancak daha sonra Anayasa mahkemesinin kararı ile de boşanan kadına çocuğa kendi soy adı verme yetkisini tanıdı. Babası tarafından tanınan çocuk da anne velayeti altında ancak babanın soyadını taşıyor.Bu kadınlar da bu tür taleplerde bulunabiliyorlar.Bazı durumlarda kadın kendi bekarlık soyadının değil yeni eşinin soyadının verilmesini istiyor.Burada o , o erkeğin çouğuymuş gibi bir durum uyandırabilir.Bu üvey baba itiraz edebilir.Bu itirazın önlenmesi için ilk davayı görürken üvey babayı çağırıp sonuca rızasının olup olmadığının tespit edilmesi gerekir.

İsim değişikliğine ilişkin yahut nufüs kaydının düzeltilmesine ilişkin davaların akıbeti usul hukukuna bağlı bulunduğundan bir avukatla temsil, davanın sıhhati açısından önem taşır.